Ισοτιμία Ευρώ - Φράγκο Ελβετίας

Ιστορία

Το ελβετικό φράγκο είναι το εθνικό νόμισμα της Ελβετίας αλλά και του πολύ μικρότερου Πριγκηπάτου του Λιχτενστάιν το οποίο ωστόσο διατηρεί τη δυνατότητα να εκδίδει και το δικό του νόμισμα, το φράγκο του Λιχτενστάιν. Το φράγκο είναι το μόνο νόμισμα που γίνεται αποδεκτό παντού και η μοναδική έκδοση του φράγκου που εξακολουθεί να εκδίδεται στην Ευρώπη. Έχει αποκτήσει και διατηρεί τη φήμη του "σκληρού νομίσματος" καθώς μέχρι το Μάιο του 2000 οι φορολογικοί νόμοι απαιτούσαν κάλυψη 40 τοις εκατό για το νόμισμα σε κυκλοφορία. Αυτό επέτρεψε στο νόμισμα να παραμείνει πολύ σταθερό, καθιστώντας έτσι τις ελβετικές τράπεζες πιο ελκυστικές για τους διεθνείς επενδυτές. CHF είναι η σύντμηση για το ελβετικό φράγκο και αντιπροσωπεύει το Confoederatio Helvetica Franc (Φράγκο της Ελβετικής Συνομοσπονδίας). Το ελβετικό φράγκο ονομάζεται συχνά από τους εμπόρους της αγοράς συναλλάγματος "swissie", και από το 2016 είναι το 6ο πιο διαπραγματεύσιμο νόμισμα στον κόσμο.

Πριν από το 1798, περίπου 75 φορείς στην Ελβετία καθώς και 25 καντόνια και ημικαντόνια, 16 πόλεις και αββαεία κατασκεύαζαν τα δικά τους νομίσματα με αποτέλεσμα να κυκλοφορούν 860 περίπου διαφορετικά νομίσματα, με διαφορετικές αξίες, ονομασίες και νομισματικά συστήματα.

Το 1798, η Ελβετική Δημοκρατία εισήγαγε ένα νόμισμα βασισμένο στο τάληρο της Βέρνης, υποδιαιρούμενο σε 10 batzen ή 100 rappen. Το ελβετικό φράγκο ήταν ίσο με 6,7 γραμμάρια καθαρού αργύρου ή 1,5 γαλλικά φράγκα. Αυτό το φράγκο εκδιδόταν μέχρι το τέλος της Ελβετικής Δημοκρατίας το 1803, αλλά χρησίμευσε ως πρότυπο για τα νομίσματα αρκετών καντονίων στην αναδιαμορφωμένη Ελβετική Συνομοσπονδία.

Μετά το 1815, η αναδιαμορφωμένη Ελβετική Συνομοσπονδία επιχείρησε να απλοποιήσει ξανά το νομισματικό σύστημα. Από το 1820, κυκλοφορούσαν συνολικά 8.000 διαφορετικά νομίσματα στην Ελβετία: τα νομίσματα που είχαν εκδοθεί από τα καντόνια, τις πόλεις, τα αβαεία και τα πριγκηπάτα, αναμεμειγμένα με τα κέρματα της Ελβετικής Δημοκρατίας και της Δημοκρατίας πριν το 1798. Το 1825, τα καντόνια της Βέρνης, του Basel, Fribourg, Solothurn, Aargau, και Vaud μετά από νομισματική συμφωνία, εξέδωσαν τυποποιημένα νομίσματα, τα ονομαζόμενα Konkordanzbatzen, που εξακολουθούσαν να φέρουν το οικόσημο του καντονίου έκδοσης, αλλά συναλλάξιμα και ίσης αξίας. Στην πίσω πλευρά του κέρματος εμφανιζόταν ένας ελβετικός σταυρός με το γράμμα C στο κέντρο.

Παρόλο που μεταξύ του 1803 και 1850 πολλά κυβερνητικά σώματα (π.χ. καντόνια, δήμοι, αββαεία κλπ.) εξέδιδαν κέρματα, μόνο το 15% των νομισμάτων που κυκλοφορούσαν είχαν εκδοθεί στην Ελβετία. Υπήρχε σε κυκλοφορία σημαντική εισροή ξένων νομισμάτων που προέρχονταν από τους μισθούς των μισθοφόρων, καθώς και τα πρώτα τραπεζογραμμάτια που εκδόθηκαν από ιδιωτικές τράπεζες, γεγονός που καθιστούσε υπερβολικά περίπλοκες τις καθημερινές νομισματικές συναλλαγές. Για να δώσει ένα τέλος στο πανδαιμόνιο αυτό, το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Σύνταγμα του 1848 αποφάσισε τη μεταφορά όλων των δικαιωμάτων νομισματοκοπίας στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Σαν επακόλουθο, στις 7 Μαΐου 1850, η Ομοσπονδιακή Συνέλευση ψήφισε τον πρώτο νόμο περί ομοσπονδιακού νομίσματος, το οποίο είχε σαν πρότυπο το γαλλικό μοντέλο. Με αυτή τη νομοθεσία, εισήχθη στην Ελβετία ένα ομοειδές, ασημένιο πρότυπο με το “φράγκο” σαν νομισματική μονάδα το οποίο αντικατέστησε τα διάφορα νομίσματα των ελβετικών καντονίων. Επειδή οι ελβετικές εγκαταστάσεις του νομισματοκοπείου ήταν τότε ανεπαρκείς, τα πρώτα ομοσπονδιακά νομίσματα κόπηκαν στο Παρίσι και στο Στρασβούργο.

Παρόλα αυτά, τα ξένα νομίσματα συνέχισαν να ασκούν επιρροή στην κυκλοφορία των ελβετικών νομισμάτων. Αν και η Νομισματική Μεταρρύθμιση του 1850/52 συνέβαλε στην αντικατάσταση των παλιών ελβετικών νομισμάτων, αυτό δεν προέβλεπε την εθνικοποίηση ολόκληρου του όγκου των χρημάτων που κυκλοφορούσαν και που η πλειοψηφία τους ήταν τα γαλλικά ή ιταλικά νομίσματα. Ωστόσο τα νεοεκδοθέντα ελβετικά κέρματα κυκλοφόρησαν επίσης στις αντίστοιχες χώρες.

Το 1865 οι υπουργοί της Γαλλίας, του Βελγίου, της Ιταλίας και της Ελβετίας υπέγραψαν νομισματική συνθήκη που ονομάστηκε Λατινική Νομισματική Ένωση με την οποία συμφώνησαν να εκτιμήσουν τα εθνικά τους νομίσματα σε ένα επίπεδο 4,5 γραμμαρίων αργύρου ή 0,290322 γραμμαρίων χρυσού και ότι οι κυβερνήσεις αυτές επιτρέπεται να εκδίδουν μόνο μια σταθερή αξία χρήματος κατά κεφαλήν πληθυσμού. Ακόμη και μετά την επίσημη λήξη της Νομισματικής Ένωσης το 1927, το ελβετικό φράγκο παρέμεινε σε αυτό το πρότυπο μέχρι το 1936, όταν υπέστη τη μόνη υποτίμησή του, στις 27 Σεπτεμβρίου κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης.

Αν και το 1883 άρχισαν να εκδίδονται χρυσά νομίσματα στην Ελβετία με πιο γνωστό το ελβετικό χρυσό νόμισμα "Vreneli" που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1897, αρχικά τα χρυσά νομίσματα κυκλοφορούσαν αποκλειστικά από τα κράτη μέλη της Λατινικής Νομισματικής Ένωσης. Καθώς ο χρυσός ήταν σχεδόν ισοδύναμος με την ονομαστική αξία των κερμάτων αυτών, η κοπή και η έκδοση τέτοιων νομισμάτων ήταν ασύμφορη και γι΄αυτό η Ελβετία δεν εξέδιδε δικά της χρυσά νομίσματα μέχρι το 1936.

Τα τελευταία 15 χρόνια λόγω της κρίσης της Ευρωζώνης και της ευνοϊκής νομισματικής πολιτικής από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ το ελβετικό φράγκο έχει ενισχυθεί σημαντικά έναντι του δολλαρίου και του ευρώ.

Το 2015 η Ελβετική Τράπεζα απελευθέρωσε ξαφνικά την ισοτιμία του φράγκου με το ευρώ που ήταν 1,20 φράγκα ανά ευρώ προκαλώντας πανικό στις διεθνείς αγορές και επιδεινώνοντας δραματικά τη θέση των δανειοληπτών. Το φράγκο ενισχύθηκε σημαντικά καθιστώντας όμως τα ελβετικά προϊόντα κατά 25% ακριβότερα από τις γειτονικές χώρες με αποτέλεσμα τη δημιουργία προβλημάτων στο εμπόριο. Παρόλα αυτά, το ελβετικό φράγκο παραμένει ένα ασφαλές καταφύγιο για πολλούς επενδυτές.

Πηγές:

"Why The Swiss Franc Is So Strong", Investopedia, 8 Αυγούστου 2017, https://www.investopedia.com/articles/forex/033115/why-swiss-franc-so-strong.asp

"The history of the Swiss Franc", ADVFN, 8 Αυγούστου 2017, https://www.advfn.com/currencies/chf/about/SwissFranc.html

"Swiss franc", Wikipedia, 8 Αυγούστου 2017, https://en.wikipedia.org/wiki/Swiss_franc

"CHF (Swiss Franc)", Investopedia, 8 Αυγούστου 2017, https://www.investopedia.com/terms/c/chf.asp